اگر جشنواره فجر امسال را بخشی از تصویر سینمای سال آینده در نظر بگیریم، یعنی به این توجه کنیم که نیمی از محصولات سینمای ایران که قرار است در سال 86 اکران شوند، در ده روز میانی بهمن ماه به نمایش درآمده‌اند، می‌توانیم باب بحثی را باز کنیم که در تمام این سال‌ها به آن توجه نشده و در همشهری‌خانواده از روزهای ابتدایی گهگاه به آن توجه نشان داده‌ایم اما حالا تماشای نیمی از پتانسیل نمایشی سال آینده، این امکان را فراهم کرده تا بتوانیم به صراحت مساله درجه‌بندی سنی را مورد توجه قرار دهیم. بی‌توجهی بیشتر از آن‌چه تاکنون بوده، به شکل توامان ضررهای جبران‌ناپذیری به خود سینما و خانواده‌ها خواهد زد.
درجه‌بندی برای گروه‌های مختلف
در همه‌جای دنیا رسم بر این است که فیلم‌ها برای رده‌های سنی مختلف طبقه‌بندی می‌شود. این درجه‌بندی هم صرفا برای مسایل غیراخلاقی نیست. در توضیحی که زیر رده سنی هر فیلم است، از واژه‌هایی مثل «خشونت کلامی»، «خشونت فیزیکی» و حتی «مصرف مواد‌مخدر» استفاده می‌شود.
چیزهایی که به وضوح در فیلم‌های ایرانی –به خصوص در دهه‌های هفتاد و هشتاد- دیده و شنیده می‌شود، اما هیچ منعی برای حضور بچه‌ها، نوجوانان و جوانان در سالن‌های سینما وجود ندارد. تجربه اول در این دو دهه، فیلم «مصائب شیرین» بود که در اجرا کسی نتوانست جلوی حضور افراد زیر 18 سال به سالن‌های سینما را بگیرد، حال این‌که در ادامه، فیلم‌هایی به مراتب با مشکل بیشتر روی پرده رفتند و کسی هم به اتفاقی که در حال رخ دادن بود توجه نکرد.
اکران خطرناک 1386
«خون بازی» صحنه‌های مستقیم خودکشی و تزریق مواد مخدر دارد. در «روز برمی‌آید» یک زن، شکنجه‌گر قدیمی‌اش را در خانه زندانی می‌کند و شکنجه‌ها به نوعی دیگر تکرار می‌شود. «پابرهنه در بهشت» پر از تصویر بیماران لاعلاجی است که در وهم و افسردگی به سر می‌برند. «رییس» را جانوران وحشی پر کرده‌اند و یک درگیری وحشتناک با یک سگ در فیلم می‌تواند هرکودکی را بترساند. «اقلیما» یک فیلم نمونه‌ای سینمای هراس است و اصلا همه فیلم با موسیقی دلهره‌آور و حضور یک شبح پر شده است.
«پارک وی» هم که گل سرسبد است و خشونت، همه فیلم را چنان پر کرده که تماشاگر بزرگ‌سال هم بهت‌زده از سالن بیرون می‌آید. در این فیلم، جلوی دوربین انگشت قطع می‌شود، با تبر آدم می‌کشند و هیستری در فضا موج می‌زند. از این فیلم‌ها مثال آوردیم برای این که هیچ‌کدام این کارها آثار بی‌ارزشی نیستند و بهترین و شاخص‌ترین فیلم‌های جشنواره بوده‌اند، ولی نکته این‌جاست که قرار نیست خوبی و بدی یک فیلم ربطی به درجه‌بندی سنی‌اش داشته باشد. سینما سینماست و خانواده، خانواده. این تصاویر می‌تواند چند روز یا حتی چند ماه ذهن یک مخاطب کودک یا نوجوان را پرکند.
در تفاهم مطلق
این قضیه یک راهکار دارد و آن درجه‌بندی سنی و اجرای آن است. حسن درجه‌بندی این است که یک کارگردان یا یک پخش‌کننده سینما، می‌تواند فیلمش را با میزان کافی خشونت یا صراحت تصویری بسازد و قید یک گروه سنی را در هنگام اکران بزند ولی آن‌چه را که می‌خواهد بسازد. تماشاگر هم می‌داند با چگونه فیلمی طرف است و آیا می‌تواند فرزندش یا برادر و خواهر کوچک‌ترش را به سالن سینما ببرد یا نه. حتی در سالن‌های نمایش جشنواره هم این یک معضل جدی بود. اکران عمومی، داستان دیگری است که قطعا باید به آن فکر شود.
